Marginalia

Jeden spójnik i plan miejscowy leci do kosza: proceduralny chaos w łódzkiej urbanistyce

Autor: Maciej Lesiak Opublikowano: słów: 1344 minut czytania: 7 minut czytania

Proceduralne podważenie procesu miejscowego planu dla atrakcyjnych działek niedaleko otuliny lasu łagiewnickiego w Łodzi. Jak zmiana jednego słowa w uchwale zawiesza wieloletni proces planistyczny, odsłaniając kruchość systemu i rodząc pytania o to, kto naprawdę zyskuje na proceduralnym chaosie.

Mieszkańcy jednego z łódzkich osiedli, po miesiącach walki o ład przestrzenny, mogli czuć satysfakcję. We wrześniu 2025 roku Rada Miejska w Łodzi uchwaliła długo wyczekiwany Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (uchwała Nr XXI/581/25) dla rejonu ulic Łupkowej, Strykowskiej i Książka. Dokument miał zakończyć spory i ukrócić urbanistyczny chaos. Wydawało się, że to koniec batalii.

Nic bardziej mylnego. 17 października 2025 roku Wojewoda Łódzki wszczął postępowanie nadzorcze, które w praktyce zawiesza cały plan. Powód? Błąd tak trywialny, że aż trudno uwierzyć w jego przypadkowość, a który sprawia, że cały wielomiesięczny wysiłek mieszkańców i urzędników może pójść na marne.

Oś czasu procedowania MPZP

Anatomia błędu

Sedno problemu leży w jednym, kluczowym paragrafie uchwały – § 20 ust. 1. Jak wskazuje sam wojewoda w swoim zawiadomieniu, dokumentacja na etapie uzgodnień i opiniowania brzmiała prawidłowo:

“1. Dla terenów od 1MNS do 4MNS obowiązują ustalenia zawarte w kolejnych ustępach niniejszego paragrafu”.

Zapis jest logiczny i prosty – obejmuje wszystkie cztery wyznaczone tereny zabudowy mieszkaniowej. Jednak w wersji, która trafiła pod głosowanie i została przyjęta przez Radę, ten sam fragment wygląda już inaczej:

“Dla terenów 1MNS i 4MNS obowiązują ustalenia zawarte w kolejnych ustępach niniejszego paragrafu.”

Ta pozornie drobna zmiana – zastąpienie zakresu “od… do…” spójnikiem “i” – to prawna bomba. W ten sposób tereny 2MNS i 3MNS zostały wyłączone z kluczowych ustaleń planu. Jak stwierdza organ nadzoru, dla tych dwóch obszarów w ogóle nie określono przeznaczenia, parametrów zabudowy (intensywności, wysokości, powierzchni biologicznie czynnej) ani zasad podziału działek.

Innymi słowy, dla połowy kluczowych terenów plan jest wadliwy i nie spełnia wymogów ustawy.

Kto zyskuje na chaosie?

Aby zrozumieć wagę tego “błędu”, należy cofnąć się o kilka miesięcy. Ten sam MPZP był obiektem zaciekłego ataku grupy inwestorów, którzy dążyli do maksymalnej intensyfikacji zabudowy. Ich argumenty były wielokrotnie odpierane na poprzednich etapach. Plan obronił się merytorycznie i prawnie, chroniąc interesy lokalnej społeczności.

Teraz, przez “przypadkową” zmianę, plan może zostać unieważniony. Efektem jest powrót do punktu wyjścia. Do stanu, w którym znów możliwe staje się procedowanie na podstawie indywidualnych decyzji o warunkach zabudowy (WZ) – instrumentu, który w Łodzi, określanej przez branżę jako “najbardziej przyjazne miasto dla deweloperów w Polsce”, działa wyjątkowo sprawnie.

Przypadkowy błąd przynosi więc korzyść dokładnie tej grupie, która przegrała batalię o kształt planu na drodze merytorycznej. To podręcznikowy przykład, jak system może zostać wykorzystany do osiągnięcia partykularnych celów, nawet wbrew woli mieszkańców i po formalnym zakończeniu procesu.

Pytania, które zadają mieszkańcy

Sytuacja jest nie tylko lokalnym dramatem jednego osiedla. To studium przypadku, które pokazuje, jak iluzoryczna bywa kontrola nad procesem legislacyjnym. Wśród zaangażowanych w sprawę mieszkańców krążą dziś fundamentalne pytania:

  1. Kto i na jakim etapie dokonał tej zmiany? Zapis nie zmienił się sam. Musiało to nastąpić między etapem uzgodnień a finalnym głosowaniem. Kto miał dostęp do dokumentu i kto ponosi za to odpowiedzialność?
  2. Jak wadliwa wersja przeszła przez wszystkie filtry weryfikacyjne? Gdzie było Biuro Prawne Urzędu Miasta? Gdzie były komisje Rady Miejskiej? Czy nikt nie zauważył, że kluczowy zapis został zmieniony w sposób, który czyni uchwałę niezgodną z ustawą?
  3. Czy to niekompetencja, czy celowe działanie? To pytanie pada najczęściej. Jeśli to skrajna niekompetencja, kompromituje ona cały aparat urzędniczy i nadzór prawny w mieście. Jeśli to działanie celowe, mamy do czynienia z sabotażem demokratycznych procedur.

Niezależnie od odpowiedzi, efekt jest ten sam: lata pracy mieszkańców, urbanistów i części urzędników idą do kosza. Zaufanie do instytucji publicznych po raz kolejny zostaje brutalnie podważone. W kraju, gdzie procedury często są tylko fasadą, ta historia jest bolesnym przypomnieniem, że nawet wygrana bitwa nie gwarantuje wygrania wojny. Zwłaszcza gdy przeciwnik ma możliwość zmiany reguł gry na chwilę przed końcowym gwizdkiem.

treść zawiadomienia Wojewody (PNIK-I.4131.718.2025)

ŁÓDZKI URZĄD WOJEWÓDZKI W ŁODZI 90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104, tel.: (+48) 42 664 10 00, fax: (+48) 42 664 10 40 Elektroniczna Skrzynka Podawcza ePUAP: /lodzuw/SkrytkaESP https://www.gov.pl/web/uw-lodzki

Administratorem danych osobowych jest Wojewoda Łódzki. Dane przetwarzane są w celu realizacji czynności urzędowych. Masz prawo do dostępu, sprostowania, ograniczenia przetwarzania danych. Więcej informacji znajdziesz na stronie https://www.gov.pl/web/uw-lodzki w zakładce ochrona danych osobowych.

Id: 531706E9-A838-47BD-85F3-992D22CF7D3C

WOJEWODA ŁÓDZKI

Łódź, dnia 17 października 2025 r.

PNIK-I.4131.718.2025

Rada Miejska w Łodzi

Zawiadomienie o wszczęciu postępowania

Na podstawie art. 91 ust.5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465, 1572, 1907 i 1940) w związku z art. 61 § 1 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572)

zawiadamiam,

że wszczęte zostało z urzędu postępowanie określone w rozdziale 10 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym w celu kontroli legalności uchwały Nr XXI/581/25 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 24 września 2025 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obszaru miasta Łodzi położonej w rejonie ulic: Łupkowej, Strykowskiej i Antoniego Książka, której pełna dokumentacja wpłynęła do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi w dniu 1 października 2025 r.

Uzasadnienie

W wyniku kontroli legalności przedmiotowej uchwały, organ nadzoru stwierdził, co następuje:

  1. Na rysunku planu miejscowego, stanowiącego załącznik Nr 1 do uchwały, wyznaczono „liniami rozgraniczającymi tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania", tereny o symbolach 2MNS oraz 3MNS, dla których w części tekstowej uchwały nie ustalono:
  • przeznaczenia, co stanowi naruszenie art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1130 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą pzp", oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. poz. 2404), zwanego dalej „rozporządzeniem mpzp",

  • maksymalnej i minimalnej nadziemnej intensywności zabudowy, minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej, maksymalnej wysokości zabudowy dla budynków gospodarczych i garaży, co stanowi naruszenie art. 15 ust. 2 pkt 6 ustawy pzp oraz § 4 pkt 7 lit. a rozporządzenia mpzp.

  1. Dla terenu o symbolu 3MNS, nie ustalono szczegółowych zasad i warunków scalania i podziału nieruchomości. Nie określono parametrów działek uzyskiwanych w wyniku scalania i podziału nieruchomości, w szczególności minimalnych lub maksymalnych szerokości frontów działek oraz ich powierzchni, jak również kąta położenia granic działek w stosunku do pasa drogowego lub linii rozgraniczających teren drogi; co stanowi naruszenie art. 15 ust. 2 pkt 8 ustawy pzp oraz § 4 pkt 9 lit. a-b rozporządzenia mpzp.

  2. Dla terenu o symbolu 2MNS, nie ustalono wszystkich szczegółowych zasad i warunków scalania i podziału nieruchomości, tj. nie określono parametrów działek uzyskiwanych w wyniku scalania i podziału nieruchomości, w postaci powierzchni działek oraz minimalnych lub maksymalnych szerokości frontów działek, co stanowi naruszenie art. 15 ust. 2 pkt 8 ustawy pzp oraz § 4 pkt 9 lit. a-b rozporządzenia mpzp.

Jak wynika z ustaleń szczegółowych dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej szeregowej lub grupowej o symbolach MNS, zawartych w § 20 ust. 1 uchwały: „Dla terenów 1MNS i 4MNS obowiązują ustalenia zawarte w kolejnych ustępach niniejszego paragrafu." Zatem, na skutek zastosowania powyższego spójnika „i", zamiast np. myślnika albo zakresu „od/do" oraz wyszczególnienia w treści § 20 ust. 1 uchwały tylko terenów o symbolach 1MNS oraz 4MNS, następujące dalej w treści § 20 ustalenia szczegółowe, dotyczą tylko terenów 1MNS i 4MNS, chyba że tereny o symbolach 2MNS oraz 3MNS, zostały dodatkowo wyszczególnione, jak, np. w treści § 20 ust. 3 pkt 1 lit a. tiret drugie i trzecie, pkt 2 lit. a tiret pierwsze i drugie oraz lit. b tiret pierwsze i drugie. Z analizy dokumentacji prac planistycznych oraz informacji zawartych na ogólnodostępnej stronie Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Łodzi, wynika, że na etapie uzgodnień i opiniowania projektu przedmiotowej uchwały treść ww. § 20 ust. 1 uchwały brzmiała następująco: „1. Dla terenów od 1MNS do 4MNS obowiązują ustalenia zawarte w kolejnych ustępach niniejszego paragrafu". Natomiast na etapie konsultacji społecznych oraz w przedmiotowej uchwale, przyjętej przez radę, treść § 20 ust. 1, brzmiało już następująco: „Dla terenów 1MNS i 4MNS obowiązują ustalenia zawarte w kolejnych ustępach niniejszego paragrafu."

Wobec powyższego, w terminie do 23 października 2025 r. proszę o złożenie wyjaśnień w przedmiotowej sprawie. Wyjaśnienia należy przesłać do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej ePUAP: /lodzuw/enadzor albo ePUAP: /lodzuw/skrytka.

WOJEWODA ŁÓDZKI Dorota Ryl

Elektronicznie podpisany przez: Dorota Helena Ryl dnia 17 pa dziernika 2025 r.

Do wiadomości: Prezydent Miasta Łodzi