Teoria spiskowa: izraelski premier zignorował ostrzeżenia wywiadowcze w imię politycznej gry

Maciej Lesiak

listopada 9, 2023 - 10 minut czytania - 1969 słów

This article is also available in English:
Conspiracy Theory: Israeli Prime Minister Ignored Intelligence Warnings for Political Gain

Spis treści

O czym jest ten artykuł

Przyjrzymy się teorii spiskowej dotyczącej wydarzeń z 7 października 2023 roku w Izraelu, która sugeruje, że izraelski premier Netanyahu, mając na uwadze polityczną presję i rosnące wezwania do rezygnacji mógł celowo zignorować ostrzeżenia wywiadowcze o ataku Hamasu. Spekulacje te opierają się na założeniu, że eskalacja konfliktu mogła służyć zjednoczeniu społeczeństwa wokół jego lidera. Kluczowe dla falsyfikacji tych tez będzie rzetelne śledztwo, które wyjaśni przyczyny i okoliczności związane z porażką wywiadowczą.

dowody: na istnienie teorii - rzekomy ciąg zdarzeń

Opis teorii spiskowej wymaga uwzględnienia mechanizmów sugerowanych przez jej autorów. Argumentacja opiera się na rzekomym łańcuchu przyczynowo-skutkowym. Według niej, premier Netanyahu, po miesiącach protestów społeczeństwa przeciw autorytarnym zmianom sądowniczym mógł świadomie eskalować napięcia. Stojąc w obliczu politycznej presji i apeli o ustąpienie, miałby celowo wzmacniać podziały. Teoria sugeruje, że dawał on przez ostatnie lata zielone światło dla agresji osadników wobec Palestyńczyków i kolonizowania nowych obszarów pod kibuce.

Zależnie od narracji niepowodzenie w zapobieżeniu ataku może być przedstawiane jako podejmowanie planowanego ryzyka albo niedopatrzenie. Warto zwrócić uwagę na fakt, że wielu komentatorów sugeruje wzorzec zachowania, w którym zaangażowanie wojskowe jest wykorzystywane do wzmacniania pozycji politycznej.

Według artykułu Forbes wiralem stały się informacje, jakoby Netanjahu wydał rozkaz “wstrzymania działań” dla izraelskiego wojska i przesunął oddziały z obszarów, które zostały zaatakowane. Na TikToku, Facebooku i platformie X (były Twitter) pojawiły się hashtagi #BibiKnew (Bibi wiedział) z oczywistymi aluzjami do premiera Izraela. Jak wskazuje Forbes źródłem teorii jest konserwatywny i skrajnie prawicowy celebryta Charlie Kirk, który jest lojalnym zwolennikiem Donalda Trumpa. Spytał on na antenie:

(Charlie Kirk z Donaldem Trumpem, wikipedia)

Nie jestem skłonny iść tak daleko, by powiedzieć, że Netanjahu wiedział lub że były tutaj jakieś informacje wywiadowcze, ale myślę, że należy zadać pewne pytania. Czy wydano rozkaz wstrzymania działań? Czy wydano rozkaz wstrzymania działań?

John Hasson w serwisie X: „Just so we’re clear: @charliekirk11 is implying Bibi Netanyahu purposely let Hamas murder 1,200 (twitter.com)

Warto zwrócić uwagę na sposób argumentacji Charliego Kirka, który jest wzorcem myślenia spiskowego dla prawicy i środowisk ekstremistycznych w USA. Czyli, że według jego opinii taka sytuacja jak atak takiej skali nie może się wydarzyć, ponieważ o był w Izraelu wiele razy (“been to Israel many times”) i cały kraj jest ufortyfikowany (“the whole country is a fortress.”).

Według tej teorii Netanyahu zignorował ostrzeżenia wywiadowcze o potencjalnym ataku i przygotowaniach Hamasu, bo dążył do zjednoczenia Izraela pod ideą oporu przed wspólnym zagrożeniem. Kalkulacja była prosta: upuścić krwi i wzmocnić pozycję - jako analogie mógłbym odwołać się do Putina i sposobu wywołania wojny w Czeczenii. 1999 Russian apartment bombings - Wikipedia

krytyka teorii: paranoiczne nadinterpretacje

Jak wskazuje profesor Michael Butter w książce Teorie spiskowe twórcy teorii spiskowych często bazują na własnych doświadczeniach i stosują redukcjonistyczną intepretację świata w połączeniu z paranoicznym (nadinterpretacja) łączeniem kropek, które rzekomo prowadzi do takich a nie innych wniosków, bo jakże mogło być inaczej? Redukuje się złożoność rzeczywistości społecznej poprzez proste rozumowanie komu to przynosi korzyść (wg tej koncepcji zyskał Netanyahu). Zatem myślenie Kirka jest obarczone takim redukcjonizmem w połączeniu z amerykańskim promowaniem zdrowego rozsądku i własnego doświadczenia. Nie dziwi zatem fakt, że ten człowiek ma długą historię rozpowszechniania teorii spiskowych na temat COVID-19, czy wyborów w USA 2021 wraz z atakiem na Kapitol.

nadprzyrodzone moce i mityczna potęga Mossadu?

Teoria spiskowa, którą tutaj prezentuję opiera się na micie Mossadu jako jednej z najbardziej skutecznych, bezwzględnych i potężnych organizacji wywiadowczych na świecie. Ten mit podbijany jest przez samą organizację PRowo poprzez liczne książki, filmy i seriale. W masowej kulturze jest to niemal mityczna organizacja. Zaprzeczenie: Ciężko zatem osobie bazującej na tzw. zdrowym rozsądku zaakceptować, że Mossad popełnia błędy.

krytyka: wypowiedź byłego dyrektora Mossadu

Warto przytoczyć dłuższe wypowiedzi Efraima Halevyego, który jest legendarnym byłym szefem Mossadu. Zwraca on uwagę, że jest to jednak porażka wywiadowcza i długofalowe konsekwencje są znacznie poważniejsze niż wojny Jom Kipur. Zwrócił także uwagę na fakt, iż strategia ścinania (koszenie trawnika) kolejnych pokoleń mossadowców i rzekomego obniżania ich potencjału doprowadziło do tego, że hydra odrastała ale w postaci coraz bardziej ekstremalnej. A to prowadzi do radykalizmu - można więc powiedzieć, że wyraził krytykę podejścia do prowadzenia konfliktu i rzekomego zawieszenia broni z Hamasem, które okazały się oczywiście fikcją.

Można zarazem powiedzieć, że fikcją wydaje się być teza, iż Netanyahu zyskał na konflikcie, skoro Efraim Halevy mówi wprost o jego niskich notowaniach w społeczeństwie, partii a także zupełnym braku pomysłu na długoterminowy plan rozwiązania konfliktu palestyńskiego. Wątpi także w plany całkowitej eliminacji Hamasu - osobiście wydaje mi się, że jest ze szkoły, która zakłada, że lepiej jest mieć hydrę pod kontrolą niż mordować i hodować kolejne wersje coraz bardziej radykalnej i trudnej w kontroli hydry…

(Efraim Halevy, Former Mossad Director, wikipedia)

Efraim Halevy, Former Mossad Director:
Prawda jest taka, że sam byłem zaskoczony. Nie jestem częścią świata politycznego, ale chcę poczekać aż wyjdą fakty na jaw.
To nie pierwszy raz, kiedy doszło do porażki wywiadu. Przecież 50 lat temu mieliśmy porażkę wywiadu podczas wojny Jom Kippur. To była inna historia. Ta jest o wiele bardziej przekonująca. Konsekwencje są o wiele poważniejsze niż to było w czasie wojny Jom Kippur.
To była wojna przeciwko obcym krajom. Intensywność tego wydarzenia jest w wielu aspektach większa niż jakakolwiek inna wojna, jaką kiedykolwiek mieliśmy.
Leila Molana-Allen:
Więc pozwól, że zapytam Cię o tego wroga, z którym się walczy. Jak oceniasz sposób, w jaki Hamas się zmienił i rozrósł, szczególnie od czasu wycofania się z Gazy w 2005 roku, aby stać się tym, czym są teraz?
Efraim Halevy:
Natura przywództwa uległa zmianie.
Podczas gdy założyciel ruchu był liderem duchowym, którego ostatecznie zabiliśmy, potem mieliśmy to, co nazywano przycinaniem trawnika. Co jakiś czas dochodzi do konfrontacji. Przycinasz trawnik. Sprowadzasz trawę do niższego poziomu. A potem zaczyna rosnąć i rośnie.
Zmieniasz również charakter ruchu. I dochodzisz do punktu, w którym za każdym razem, kiedy udaje ci się zaszkodzić przywództwu, znajdujesz nowe przywództwo, które prawdopodobnie jest bardziej radykalne niż to, które odrzuciłeś. […]
Sposób reakcji Iranu, sposób reakcji szefa Hezbollahu, tak, napięcie na północy wzrosło. Ewakuowano obszary na północy. Wcale tego nie bagatelizuję.
Ale mimo to, nie sądzę, aby Iran dzisiaj był zainteresowany dużym starciem, ponieważ Iran chce wykorzystać to, co zyskał w relacji z Arabią Saudyjską, chce to kapitalizować i umocnić. I prawdopodobnie wiedzą, że Arabia Saudyjska, z własnych powodów, nie byłaby zainteresowana dużym wzrostem napięcia na północy.
Some civilians trapped in Gaza allowed to cross into Egypt as Israeli airstrikes continue | PBS NewsHour Transcript

(zdjęcie własne: Mossad buduje swój PR poprzez liczne publikacje)

krytyka - oślepianie służb - czy Mossad dał się nabrać na maskirovkę?

Niektórzy specjaliści sugerują, że Mossad nie utracił może zdolności HUMINT, czyli wywiadu osobowego, ale zbytnio skupił się na SIGINT. Hamas prowadząc operację budowy tuneli i zapełniania magazynów bronią i tysiącami rakiet (przy aktywnym działaniu i szkoleniu operatorów z Iranu i Rosji) nabrał Mossad na maskirovkę robioną w celu ukrycia planowanego ataku na wielką skalę.

Ciekawe, że atak synchroniczny z lądu, morza i powietrza zaczął się m.in. od wyłączenia stacji GSM dronami z bombami, co w pierwszej godzinie odcięło informacyjnie i uniemożliwiło reakcję służb. Zniszczone zostały nadajniki np. odbierające obraz CCTV i z czujników granicznych na których bazował system bezpieczeństwa.

Z informacji jakie posiadam z podcastów (listę wybranych jakie przesłuchałem załączam poniżej) i wywiadów z polakami mieszkającymi w Izraelu podkreślali oni całkowity brak reakcji służb w pierwszej godzinie ataku. Gdy na niebie latały rakiety, a automatyczne systemy ostrzegające wysyłały masowo powiadomienia na telefony komórkowe. Jedna z osób postawiła tezę, że osoby z najwyższego kierownictwa Szin Bet, Mossadu i łącznicy tych służb w rządzie to osoby z nadania skrajnej prawicy i często ortodoksyjni żydzi, którzy podczas święta byli off grid i nie mogli odebrać natychmiast wiadomości stąd paraliż decyzyjny w pierwszych godzinach (rzekomo podczas święta Sukkot mogli nie korzystać z internetu i mieć odłożone telefony)…

“Pojawiają się takie głosy z samego Izreala, także z IDFu, że jeżeli tylko obejrzymy uważnie to co mieliśmy (informacje wywiadowcze - przyp. Dadalo.pl), to się okaże, że wiedzieliśmy wszystko, tylko nikt nie zadał odpowiednich pytań. No to nie po raz pierwszy na szczeblach izraelskiego wywiadu nie połączył kropek. […] Nad ranem w sobotę były już informacje wywiadu, że rzeczywiście coś na tych kanałach komunikacji Hamasu się dzieje i rzeczywiście coś się może na granicy wydarzyć. Nie wiemy na ile to zostało, prawdopodobnie te sygnały, zignorowane. Izraelskie media donoszą również, że Hamas celowo wprowadzał izraelskie służby specjalne w błąd, używając kanałów komunikacji, które zapewniały o tym, że oni po prostu nie chcą kolejnej wojny. […] Po prostu prowadzili własną operację dezinformacji i oślepiania izraelskich służb, ale de facto w takim już fizycznym sensie oślepili zarówno strażników podczas przełamywania tego ogrodzenia granicznego, strzelając oraz unieruchamiając kamery, które tam były […] przede wszystkim neutralizując strażników w punktach obserwacyjnych…” transkrypcja Posłuchaj podcastu: “Nie po raz pierwszy ktoś na szczeblach izraelskiego wywiadu nie połączył kropek” - TOK FM

zbytnie skupienie się na Iranie i normalizacji stosunków z krajami arabskimi

Zakładanie mechanicystycznego, a nie przypadkowego ciągu wydarzeń prowadzi do powstania teorii spiskowych, a najczęściej wydarzenia w historii mają charakter nieprzewidywalny, dynamiczny i chaotyczny. Idąc tym tropem wielu ekspertów zwracało uwagę, że Izrael zaniedbał teorytorium i dane wywiadowcze z najbliższego otoczenia, a zbytnio skupił się na Iranie. Zatem przyczyną porażki może być błąd w strukturze przepływu informacji albo zbyt duża liczba kierunków i wybór politycznie akcentu na inne kierunki…

Wielu z was na pewno słyszało też powtarzające się opinie specjalistów od Bliskiego Wschodu, którzy mówili, iż normalizacja stosunków Izreala z niektórymi krajami arabskimi mogła przyczynić się do fałszywego poczucia bezpieczeństwa wobec Hamasu, który mógł być przez to postrzegany jako izolowany i pozbawiony wsparcia finansowego. Nie dostrzeżono też aktora w postaci Rosji i ich problemu na Ukrainie, w połączeniu z informacjami o zacieśnianiu współpracy Teheran - Moskwa. Jednak według Agnieszki Zegner (Tygodnik Polityka) USA twierdzą, że nie ma dowodów na udział Rosji w ataku Hamasu. Posłuchaj podcastu: “Nie po raz pierwszy ktoś na szczeblach izraelskiego wywiadu nie połączył kropek” - TOK FM

falsyfikowanie teorii

Oprócz zaprezentowanych tutaj argumentów pokazujących na paranoiczne nadinterpretacje faktów oraz obalenie myślenia zdroworozsądkowego i upraszczającego rzeczywistość to oczywiście pełne falsyfikowanie może nastąpić tylko wtedy, gdy specjalna komisja w Izraelu zbada dokładnie przyczyny porażki oraz informacje z agencji wywiadowczych. Pozwoli to nie tylko na postawienie zarzutów karnych, czy wysunięcie wniosków co do reformy (np. inne metody komunikacji i zabezpieczenia granic, braku kluczy i dostępu do schronów obsługiwanych często na osiedlach przez niskoopłacanych arabskich pracowników od spraw technicznych), ale także wyjaśnienia teorii spiskowych. Teorie te służą polaryzacji społeczeństwa izraelskiego oraz budowy czarnego PRu Izraela. Oczywiście ujawnienie spisku może nastąpić również wtedy, gdy pojawi się sygnalista ujawniający rzekomy spisek. O ile przeżyje powiedziałby paranoik.

W kontekście udziału Iranu, Rosji będą mieli do powiedzenia dużo specjaliści od geopolityki i służb. Czyli tworzenia nowego ładu i ustalania stref wpływu, do czego dąży Putin…