Teorie spiskowe o PiS cz.1 - Wojna na teorie spiskowe w polskiej polityce

Maciej Lesiak

czerwca 7, 2024 - 11 minut czytania - 2313 słów

This article is also available in English:
Conspiracy Theories About PiS Part 1 - The War on Conspiracy Theories in Polish Politics

Spis treści

Od pół roku zbieram materiały do moich artykułów na temat różnych teorii spiskowych krążących dookoła PiS, a w szczególności superteorii spiskowej mówiącej, że PiS jest partią prorosyjską i de facto założoną i kierowaną przez służby rosyjskie. Dzisiejszy artykuł inauguruje serię artykułów o teoriach spiskowych dotyczących Prawa i Sprawiedliwości.

W dzisiejszym artykule zajmę się artykułem Dawida Wildsteina Tusk powtarza Smoleńsk. Dawid Wildstein o propagandzie wielowarstwowej opublikowanego w serwisie niezalezna.pl, która jest analizą trzech warstw propagandy, która ma być stosowana przez PO, czyli partię Platforma Obywatelska oraz w szczególności przez Donalda Tuska.

Zajmę się tym artykułem, ponieważ Wildstein odpowiada tam na budowaną obecnie w Polsce narrację, że Prawo i Sprawiedliwość to partia prorosyjska ze śladami powiązań z Kremlem budując jednocześnie teorię spiskową, która wyraźnie powstaje w kontrze to coraz częstszych afer i bulwersujących faktów dotyczących okresu rządów PiS, które wskazują na dziwne powiązania i działanie na szkodę polskiej racji stanu przez polityków PiS i powiązanych biznesmenów.

Trzy warstwy propagandy Tuska wg Wildsteina

Najpierw przedstawimy tezy Wildsteina, czyli charakterystykę trzech warstw, a następnie zajmiemy się analizą manipulacji oraz dezinformacji w kontekście wojen teorii spiskowych.

Operacja propagandowa, której celem jest zrobienie z PiS partii prorosyjskiej, a z Donalda Tuska i jego ugrupowania - przeciwników Putina, w swojej ohydzie i kłamstwach jest rzeczą wyjątkową nawet jak na standardy (wyjątkowo nędzne) III RP. Porównać ją można tylko do jednego – stopnia, w jakim PO i jej media zainfekowały fałszem polską debatę publiczną po Tragedii Smoleńskiej.
Ta gigantyczna operacja propagandowa PO, której skutkiem ma być pełne zafałszowanie historii, teraźniejszości a także zniszczenie samego znaczenia pewnych pojęć, ma formę cebuli. Jest złożona z przynajmniej trzech warstw, z których każda kolejna, bardziej ukryta, wydaje się być jednocześnie ważniejsza. niezalezna.pl - źródło

Jak więc widzimy Wildstein proponuje nam obnażenie narracji Tuska, która budowana jest na trzech warstwach:

1. Pierwsza warstwa: Zarządzanie emocjami społecznymi

Wildstein twierdzi, że PO wykorzystuje propagandę do zarządzania emocjami społecznymi w Polsce. Celem jest stworzenie sztucznej rzeczywistości, która odciąga uwagę Polaków od rzeczywistych problemów. Afery w które uwikłany jest PIS są fikcyjne i wykreowane. Autor sugeruje, że PO stara się w ten sposób przykryć swoje niepowodzenia i blamaże, takie jak podwyżki, nieudolne zarządzanie kryzysami oraz konflikty wewnętrzne w koalicji rządzącej.

2. Druga warstwa: Zohydzenie tematów

Druga warstwa propagandy ma na celu zohydzenie pewnych tematów w oczach społeczeństwa, takich jak wpływy rosyjskie w Polsce. Wildstein twierdzi, że celem tej warstwy jest wywołanie chaosu informacyjnego i zasianie wątpliwości co do prawdziwości omawianych kwestii. Bo przedstawianie powiązań PiSu i malwersacji, to właśnie wg autora elementy tej operacji. Autor porównuje to do działań po katastrofie smoleńskiej, gdzie według niego celem było utopienie tematu w histerii i hałasie, aby Polacy stracili zainteresowanie i przestali traktować go poważnie.

3. Trzecia warstwa: Przygotowanie pod reset

Trzecia warstwa propagandy, według Wildsteina, dotyczy kontekstu europejskiego i jest związana z szerszą akcją brukselskiego establishmentu oraz elit politycznych w UE, szczególnie w Niemczech. Autor sugeruje, że straszenie wojną z Rosją oraz narracja o rosyjskich agentach ma na celu przygotowanie gruntu pod przyszły reset stosunków z Rosją, co miałoby się odbyć kosztem Ukrainy.

Dzisiejsza operacja propagandowa PO ma dokładnie ten sam cel, ma w perspektywie długofalowej po prostu zniechęcić Polaka do dotykania tematu, jakim są rosyjskie wpływy w Polsce. (Dawid Wildstein)

Wildstein uważa, że propaganda ma zmiękczyć społeczeństwa europejskie, aby były bardziej skłonne zaakceptować taki układ. W kontekście ostatnich informacji o zmalwersowanych setkach milionów na rzekome agregaty dla Ukrainy tezy Wildsteina brzmią wyjątkowo złowieszczo i kuriozalnie. Jednak dla czytelnika portalu niezalezna.pl percepcja selektywna i odpowiednie dawkowanie informacji to podstawa, dlatego prześledzimy teraz jak Wildstein realizuje swoją agendę.

Dawid Wildstein - Tworzenie teorii spiskowej o Tusku sterowanym z Niemiec

Skoro już przedstawiłem główne tezy trzech warstw manipulacji PO chciałbym teraz przejść do analizy warstwy semantycznej oraz przesledzić argumentację, sposoby manipulacji i dezinformacji zawarte w tekście. To kluczowe, ponieważ na przykładzie tekstu Wildsteina widać wyraźnie mechanizmy tworzenia teorii spiskowych i wykorzystania ich jako broni politycznej.

Wildstein w tekście przedstawia skomplikowaną i wielowymiarową narrację, po to aby zdyskredytować PO i wskazać na rzekome manipulacje i dezinformacje stosowane przez partię rządzącą. Sedno argumentacji opiera się na tezie, że PO działa w interesie zewnętrznych sił (sygnał: teoria spiskowa), a nie w interesie Polski, jak działał PIS i prawdziwi patrioci. Przeanalizujmy teraz argumentację tej teorii.

Atak ad hominem na Tuska i analiza innych technik manipulacyjnych

Głównym manipulatorem jest Donald Tusk, który używa propagandy do zarządzania emocjami społecznymi. Wildstein przedstawia Tuska tak, aby demonizować lidera PO sugerując, że działania są celowo szkodliwe dla kraju. Ta technika to jest klaszyczny atak ad hominem polegający na oskarżaniu o złe intencje. Platforma Obywatelska, a w szczególności Tusk tworzą fałszywą narrację w celu odwrócenia uwagi od rzeczywistych problemów. Wildstein szykuje tutaj grunt pod tsunami afer, które właśnie zalewają mainstream, aby uodpornić czytelnika niezalezna.pl na informacje podważające patriotyczne intencje PiS.

Pierwsza warstwa, najbardziej oczywista, to próba użycia owej propagandy do zarządzania emocjami społecznymi w Polsce. Kreowania za jej pomocą sztucznej rzeczywistości, która odciągnie Polaków od tego, co naprawdę dzieje się w naszym państwie. (Dawid Wildstein)

Percepcja selektywna - cherry picking

Ciekawym zabiegiem jest zaniżanie osiągnięć polityków, skupiając się na mniejszych projektach i ignorując inne działania. To doskonale obrazuje jak takie tezy rozchodzą się w bańce prawdziwych patriotów, którzy krytykują kładkę wybudowaną w Warszawie. To technika manipulacji cherry picking czyli selektywny dobór faktów w celu ośmieszenia całej grupy.

Jedynymi osiągnięciami obecnej „uśmiechniętej koalicji” jest wybudowanie kładki otwartości w Warszawie oraz zaplanowany tramwaj w Jagodnie. Poza tym mamy do czynienia z ciągiem blamaży. (Dawid Wildstein)

Klasyczna teoria spiskowa - sterowania rządem przez obce mocarstwo

Jest także oskarżenie o działania na niekorzyść polskiej racji stanu oraz wykonywanie poleceń z Berlina. Oczywiście Tusk jest tutaj głównym źródłem zła. Buduje się antyniemiecką narrację i sugeruje, w kontrze do tez o uwikłaniu PiS w zależność od Federacji Rosyjskiej, że Platforma jest sterowana z Niemiec. Oczywiście to wszystko okraszone katastrofą nieudolności. Którą Wildstein przedstawia podważając wiarygodność Tuska i PO buduje tym samym klasyczną teorię spiskową sugerując, że działania rządu są sterowane przez obce mocarstwo. Nota bene to samo zarzucało i nadal zarzuca PO PiSowi strasząc polexitem i powiązaniami z Kremlem.

Zamiast tego mamy do czynienia z kolejnymi kompromitacjami rządu na arenie UE, jak w kwestii negocjacji związanych z Zielonym Ładem. Opóźnianie atomu, blokowanie budowy CPK, terminalu w Gdańsku, udrożnienia Odry, rezygnacja z produkcji leków za unijne pieniądze to działania stojące, w sposób oczywisty, w sprzeczności z polskim interesem, za to będące realizacją poleceń z Berlina. (Dawid Wildstein)

Udrożnienie Odry… z litości tego nie skomentuję, bo PiS rzeczywiście udrożnił Odrę doskonale.

Wybielanie własnego środowiska przez odwracanie ról

Wildstein wybiela własną stronę polityczną poprzez stosowanie techniki victim blaming czyli odwracanie ról ofiary i agresora. Ten zabieg pozwala wybielić agresywną politykę i niszczenie sądownictwa oraz korupcję za czasów PiS i prowadzenie dalszego dyskredytowania przeciwników politycznych bez merytorycznego odniesienia się do zarzutów i błędów popełnianych przez własne środowisko.

Przekierowuje debatę publiczną z realnych problemów w najbardziej histeryczne i absurdalne rejony, ponownie robiąc z PiS totem, wokół którego ma się koncentrować całość polityki. (Dawid Wildstein)

Projekcja własnych technik na oponenta

Teraz naprawdę zabawny fragment, bo Wildstein oskarża PO o używanie strachu przed wojną w celu manipulacji społeczeństwem, natomiast sam używa podobnej techniki w celu zniechęcenia czytelników do PO. Selektywnie dobiera fakty i nie pamięta, że PiS dokładnie tak samo straszył wojną np. realizując gigantyczne zakupy dla wojska. To ciekawy wątek, bo jest przykładem projekcji, gdzie autor przypisuje innym własne techniki manipulacyjne. Warto zwrócić na to uwagę, bo teoretycy spisku bardzo często projektują własne wady i manipulacje na zewnątrz. Dlatego wystarczy ich słuchać, pytać i analizować.

To straszenie wojną jest kluczowym elementem ich aktualnej propagandy, wątek „rosyjskich agentów” ma go tylko wzmocnić. (Dawid Wildstein)

Mam nadzieję, że powyższe fragmenty pokazują wybrane techniki manipulacji i dezinformacji stosowane w celu zdyskredytowania PO, a w szczególności przedstawienia tej partii jako głównego winowajcy problemów Polski. Działania te mają również na celu przykrycie bulwersujących afer i teorii spiskowych dotyczących powiązań PiS z biznesmenami ze Wschodu oraz służbami Federacji Rosyjskiej, które miałyby działać na szkodę polskiej racji stanu za czasów rządów PiS.

Takie podejście ma na celu wzmocnienie pozycji jego strony politycznej i poprzez demonizowanie przeciwników wzmacnianie efektu powielania manipulacji w bańce czytelniczej prawicy - tzw. echo chamber, czyli samoutwierdzająca się bańka informacyjna. Idealna do tworzenia teorii spiskowych, z których ciężko wyjść.

Dramatis Personae - Piotr Pytel (patron spisku)

Jednak ku zdziwieniu czytelników Tusk i PO nie są jedynymi bohaterami artykułu. Pojawiają się także nazwiska nie związane formalnie z PO, takie jak były szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego Piotr Pytel (nominację szefa SKW dostał od premiera Tuska), który wielokrotnie publicznie oskarżał PiS o powiązania ze służbami Federacji Rosyjskiej. Był krytyczny w mediach wobec rządu PiS oraz ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza (w latach 2015–2018). Ostatnio na łamach Wyborczej powiedział:

Gen. Piotr Pytel: Rosja już tu jest. Jej największym sukcesem w Polsce jest PiS źródło Gazeta Wyborcza

Przypomnijmy, że Piotr Pytel został oskarżony w czasach rządu PiSu o nielegalną współpracę z rosyjską służbą bezpieczeństwa FSB. Media prawicowe zarzucały mu zdradę. Zarzuty dotyczą m.in. nawiązania nieautoryzowanych kontaktów z przedstawicielami FSB oraz umożliwienia rosyjskiemu oficerowi wywiadu dostępu do informacji, które byłyby dla niego niedostępne. Pytel także wielokrotnie zwracał uwagę, że ataki na niego są motywowane politycznie i mają na celu zdyskredytowanie jego osoby.

Nazwisko Pytela pojawia się jeden raz, ale jest kluczowe w budowaniu teorii spiskowej. Przeanalizujmy dlaczego i jak Wildstein wprowadza te osoby do swojej narracji budującej teorię spiskową nowego resetu.

Wildstein wprowadza Pytla na zasadzie guilt by association, czyli winny przez powiązania. Donald Tusk w czasach gdy był przewodniczącym Rady Europejskiej publicznie wyrażał poparcie dla generała i jego współpracowników opisując ich jako przykład odpowiedzialności i patriotyzmu. Co ważne, Tusk był przesłuchiwany w sprawie dotyczącej współpracy SKW z FSB, co dodatkowo zacieśnia medialne powiązania między tymi postaciami. Wildstein to wykorzystuje w celu podważenia wiarygodności Tuska i jego współpracowników na zsadzie dyskredytacji środowiska pod pretekstem zaangażowania w działania szkodzące Polsce.

Oczywiście Pytel przedstawiony jako osoba kontrowersyjna ma osłabić jego wiarygnodność, a w kontekście zarzutów o współpracę PiS ze służbami rosyjskimi jest przedstawiany jako dowód, że przecież to PO i opozycja współpracuje ze służbami. Odwrócenie ról. Narracja współpracy Pytela z FSB wpisuje się w strategię podkreślania zagrożenia ze strony Rosji i przed zewnętrznymi zagrożeniami. Czy to się logicznie spina? Wydaje się, że dla czytelnika niezalezna.pl nie ma to znaczenia.

Idealnym przykładem jest budowa CPK, która, jak mogliśmy przeczytać chociażby w wywiadzie, jakiego „Newsweekowi” udzielił Pytel, okazuje się być działaniem na rzecz Moskwy. (Dawid Wildstein)

Wildstein sugeruje, że osoba generała jest częścią strategii informacyjne PO. Sugeruje, że działania są częścią większej, skrytej (!) agendy politycznej. Dodatkowo Pytel jest dyskredytowany tutaj jako narzędzie w rękach PO. Przeciwnicy PiS nawet jeśli nie współpracują ze sobą jawnie, to mają wg Wildsteina ukryty plan i agendę.

Dramatis Personae - Magdalena Środa (patron spisku)

Idealnym tego przykładem była niedawna wypowiedź Magdaleny Środy, w której zadała ona pytanie: ile jeszcze ta głupia Ukraina, uwięziona w miazmatach bezsensownego patriotyzmu i nacjonalizmu, będzie odpowiedzialna za śmierć swoich obywateli, skoro mogłaby po prostu oddać część terytorium Rosji i ich uratować. (Dawid Wildstein)

Użycie nazwiska Magdaleny Środy w artykule ma na celu wskazanie powiązania ukrytej agendy ale też zdyskredytowanie jej jako osoby oraz przedstawiciela pewnego nurtu myślenia tzw. totalnej demokratycznej opozycji. Przypisuje się jej skrajne i kontrowersyjne poglądy. Jest to klasyczny przykład ataku ad hominem gdzie osobisty atak służy dla podważenia wiarygodności grupy.

Oczywiście Środa jest tu tylko przekaźnikiem narracji europejskich salonów, co więcej, patrząc na reakcję, ewidentnie zbyt wcześnie „wyskoczyła” z takimi „argumentami”. (Dawid Wildstein)

Magdalena Środa jest reprezentantem europejskich salonów, które jak wiadomo z narracji środowiska PiS zagrażają suwerenności polski. Następuje tutaj manipulacja polegająca na generalizacji - wypowiedzi jednej osoby przypisywane są na całą zbiorowość - tutaj PO. Autor redukuje i upraszcza poglądy Środy starając się przekonać czytelnika, że wszyscy myślący podobnie, a zapewne Platforma Obywatelska (Środa nie jest z PO) podzielają skrajne poglądy. Jest to oczywiste uproszczenie i manipulacja.

Patrząc na reakcję, ewidentnie zbyt wcześnie „wyskoczyła” z takimi „argumentami”. Niemniej pani profesor pokazuje nam, w którym kierunku (podążając dyskursem Brukseli) będzie szła propaganda PO. (Dawid Wildstein)

Tak samo w powyższym cytacie wyciąga się wypowiedź z kontekstu i stosując technikę manipulacji projektuje się rzekomą rzeczywistość. Dodajmy jeszcze, że im więcej razy powtórzysz taką manipulację, to tym bardziej staje się ona realna pomimo swojego manipulatywnego charakteru.

Znieczulenie przed operacją

Czym jednak jest ta finalna agenda, ten wielki spisek który zaplanował Tusk i patroni spisku? Jest to operacja odwrócenia od realnego wyjaśnienia rosyjskich wpływów w Polsce przy akompaniamencie zarządzania z Brukseli, Niemiec albo i Rosji… tutaj Wildstein nie może się zdecydować kto tym steruje, ale na pewno jest to spisek antypolski. W ostatnim zdaniu już nie pisze o Niemcach, tylko o rosyjskich wpływach zapewne projektując strach własnego środowiska przed tym co nadchodzi.

W dzisiejszym artykule przedstawiłem analizę tekstu autorstwa Dawida Wildsteina z portalu niezalezna.pl w którym zanalizowałem tezę Wildsteina o 3 warstwach propagandy Tuska i finalnym wielkim resecie, który również jest jednym z powtarzających się wątków teorii spiskowych.

Stosując różne techniki manipulacyjne od uproszczeń, generalizacji, ad hominem, selektywnego doboru faktów i przemilczania demonizuje się przeciwników politycznych i tworzy wrażenie istniejącego spisku mającego na celu zniszczenie partii Prawa i Sprawiedliwość, a także całej Polski, która zapewne utraci suwerenność.

Artykuł Wildsteina jest swoistym znieczuleniem i ma na celu uodpornić zwolenników partii Prawo i Sprawiedliwość przed nadchodzącą falą rozliczeń afer z czasów rządów PiS i prawdopodobnego ujawnienia bulwersujących powiązań polityków i biznesmenów z Kremlem. Wszystko to osiągalne jest poprzez selektywne i emocjonalne działanie na czytelników poprzez stosowanie skrajnych wypowiedzi i wzmacnianie negatywnej narracji.

Liczę, że wykazałem manipulację Wildsteina, który stosując guilt by association przedstawia wielowymiarową propagandę Tuska, zaś powiązane dramatis personae, wszelkie kontrowersyjne wypowiedzi i działania tych osób są częścią większej strategii Tuska, mającej rzekomo na celu dezinformację i szkodzenie Polsce.