Pułapki progresywnych mediów: Od polowania na czarownice do spirali dezinformacji

Maciej Lesiak

stycznia 21, 2025 - 7 minut czytania - 1394 słów

This article is also available in English:
Progressive Media Traps: From Witch Hunts to Disinformation Spirals

Spis treści

Ogłaszam złoty okres teorii spiskowych i mechanizmów medialnej manipulacji. Na wstępie chcę jasno zaznaczyć: nie mam poglądów konserwatywnych i nie popieram MAGA. Moim celem jest analiza współczesnych mechanizmów medialnych, które prowadzą do tworzenia i wzmacniania dezinformacji oraz teorii spiskowych. Poprzez analizę konkretnych przypadków z USA chcę pokazać, jak media - szczególnie te o orientacji progresywnej - wpadają we własne pułapki narracyjne, mimowolnie napędzając spiralę dezinformacji. Nadchodzi sztorm…

Progresywna narracja pod lupą - krytyka wyborów “niewłaściwych”

Dzisiaj z rana natrafiłem na clickbait w Gazecie Wyborczej redakcja Wysokich Obcasów zajęła się hinduską żoną nowego wiceprezydenta USA. W progresywnych mediach temat wolności wyboru jest świętością – dopóki nie dotyczy kogoś, kto wybrał konserwatywną drogę.

Dyplomy tych dwóch uczelni otworzyły jej drzwi do najbardziej prestiżowej szkoły prawniczej w Stanach Zjednoczonych, czyli Yale Law School. Tam podczas spotkania grupy dyskusyjne “Upadek społeczny białej Ameryki” Usha poznała J.D. Vance’a. Podobno zaiskrzyło między nimi od razu. - Stała się moją przewodniczką duchową po Yale - mówił o żonie J.D.

W artykule mamy przegląd całej kariery Ushy wraz z jej wyborami życiowymi np. rezygnacją z pracy w progresywnej kancelarii prawniczej obsługującej m.in. osoby LGBT po to, aby u boku męża zająć się rodziną.

Usha Vance nie mówi głośno o swoich poglądach politycznych, jednak w partii demokratycznej już nie jest. Ale skoro mówi, że wierzy i wspiera męża, należy przypuszczać, że popiera jego poglądy, a te są bardzo konserwatywne. J.D. Vance jest przeciwny rozwodom, nawet jeśli w małżeństwie jest przemoc. Sprzeciwia się aborcji, nawet jeśli jest efektem gwałtu lub kazirodztwa

Artykuł jest bardzo skromny de facto przedstawia karierę oraz tło polityczne męża pokazując jak bardzo był zaangażowany w kontrowersyjną ustawę “kryminalizującą tzw. opiekę afirmatywną, czyli m.in. uwzględnianie potrzeb osób trans na uczelniach wyższych.” Wysokie Obcasy budujące feministyczną narrację opakowaną progresywną wizją świata zaczynają stosować argumentację sugerującą niewłaściwe wybory żony, bo jak kolorowa mogła na grupie dyskusyjnej “Upadek białej ameryki” znaleźć sobie męża… polecam też komentarze pełne inkuzywnej empatii pod artykułem. Dla mnie to hipokryzja. Progresywne media same zostawiły na siebie pułapkę.

Podwójne standardy w mediach

Bronimy prawa do wolnych wyborów niezależnie od rasowego, płciowego czy klasowego pochodzenia - a jednak tutaj wyraźnie sugeruje się, że coś nie pasuje do schematu szanownych czytelników. Jeśli naprawdę wierzysz w wolność wyboru, nie możesz jej ograniczać tylko do ludzi, którzy pasują do twojej ideologii. Oczywiście pozostaje złożona kwestia praw podstawowych, praw człowieka i tego jak kolidują one w przestrzeni publicznej - jednak uważam, że taka wybiórcza hipokryzja przynosi więcej szkody niż pożytku.

Z drugiej strony mamy udokumentowaną sprzeczność w obozie konserwatywnym - J.D. Vance to polityk, który zbudował swoją markę na narracji o “upadku białej Ameryki” i wartościach narodowo-konserwatywnych, więc progresywne media naturalne biorą na cel jego życie prywatne. Te same media oburzają się, gdy kwestionowane jest pochodzenie Obamy czy Kamali, jednak ich logika płynnie przechodzi do podważania autentyczności hinduskiej żony o innym pochodzeniu. Czy jednak ta narracja o hipokryzji “zagrożeń białej Ameryki” kierowana przez obóz Vance’a i obnażana w progresywnych mediach dotrze w takiej postaci do ich bańki? I tutaj dochodzimy do sedna sprawy.

W pułapce baniek informacyjnych - Spirala dezinformacji

Nie dotrze. Zostanie wypaczona, obśmiana jako hipokryzja (czym trochę jest) po czym obrócona przeciwko środowiskom progresywnym wzmacniając dezinformacje i teorie spiskowe. Zwolennicy progresywni i konserwatywni żyją w osobnych bańkach informacyjnych, innych rzeczywistościach.

Wkraczamy moi kochani w złoty wiek teorii spiskowych i dezinformacji, gdzie hipokryzja jest wyzwalaczem spirali - każde wydarzenie nie kończy się wyjaśnieniem czy faktyczną debatą prowadzącą do czegoś pozytywnego, ale generuje niskończoną spiralę wypychając temat na kolejne poziomy zarzutów i manipulacji.

To właśnie ten rodzaj hipokryzji sprawia, że wiele osób traci zaufanie do progresywnych mediów. Jeśli bronisz prawa do wyboru, ale tylko wtedy, gdy zgadzasz się z wyborem – przestajesz być wiarygodny. Sam również z tego powodu zrezygnowałem z subskrypcji GW.

Anatomia prowokacji medialnej - salut rzymski Elona Muska?

Świetnym przykładem opisywanej spirali dezinformacji jest przypadek kontrowersyjnego gestu Elona Muska podczas inauguracji prezydentury Trumpa w styczniu 2025 roku. Jak widać na załączonym obrazku, gest Muska wzbudził kontrowersje i skojarzenia z faszystowskim pozdrowieniem, co natychmiast podchwyciły media. Wydaje mi się, że ten przypadek doskonale pokazuje, jak działa mechanizm prowokacji i reakcji w dzisiejszych mediach:

Najpierw następuje wydarzenie, które można różnie interpretować - gest, który może (ale nie musi) przypominać salut rzymski
Media głównego nurtu natychmiast podchwytują najbardziej kontrowersyjną interpretację - sieg heil i nawiązanie do skrajnych ruchów neonazistowskich
Następuje kontratak z wykorzystaniem przewidywalności tej reakcji - Musk tweetuje o “oklepanym ataku Hitlerem”
Cała sytuacja zostaje wykorzystana do zdyskredytowania mediów głównego nurtu jako stronniczych i przewidywalnych

Ten przypadek doskonale ilustruje, jak współczesne media wpadają w pułapkę własnych uprzedzeń i schematów myślowych. Prowokacyjne działanie zostaje zaplanowane właśnie pod kątem wywołania określonej reakcji, która następnie może zostać wykorzystana do podważenia wiarygodności całego mainstreamu. Przegrany jest tutaj jeden. Efekt zamierzony w postaci deprecjonowania dziennikarzy i mediów jest osiągnięty.

Co istotne, nie chodzi tu o ocenę samego gestu, ale o mechanizm, w którym przewidywalna reakcja mediów staje się bronią w wojnie informacyjnej. Spirala dezinformacji nakręca się sama - każda kolejna interpretacja i reakcja staje się paliwem dla następnej rundy oskarżeń i kontrataków.

Nie tylko Usha Vance – medialne podwójne standardy na świecie

Analizując amerykańskie media, można znaleźć kilka podobnych przypadków pokazujących podobne paradoksy i hipokryzję w przekazie medialnym:

Przypadek Candace Owens - konserwatywnej komentatorki o afroamerykańskim pochodzeniu. Media progresywne często krytykują jej wsparcie dla ruchu MAGA i konserwatywnych wartości, używając argumentów, które w innych kontekstach uznałyby za problematyczne ze względu na tożsamość rasową.
Sprawa Amy Chua - profesorki z Yale Law School, która mimo azjatyckiego pochodzenia była krytykowana przez media liberalne za wspieranie nominacji Bretta Kavanaugha do Sądu Najwyższego. Jej książka “Battle Hymn of the Tiger Mother” również wywołała kontrowersje w kontekście stereotypów kulturowych.
Debata wokół Nikki Haley (z domu Nimrata Randhawa) - była gubernator Karoliny Południowej o indyjskich korzeniach spotkała się z krytyką ze strony mediów progresywnych za zmianę imienia i dystansowanie się od swojego pochodzenia, mimo że w innych kontekstach te same media bronią prawa do samostanowienia w kwestii tożsamości. Przykład Nikki Haley jest tu szczególnie wymowny, ponieważ pokazuje jak faktycznie działa mechanizm dezinformacji. USA TODAY w swoim fact-checku wykazało, że zarzuty o “wybielanie” nazwiska były całkowicie fałszywe - “Nikki” to jej prawne drugie imię nadane przy urodzeniu, mające punjabskie korzenie i oznaczające “małą” w tradycji sikhijskiej. Jest to popularne imię wśród najmłodszych córek w rodzinach Sikhów. Zmiana nazwiska na Haley nastąpiła po ślubie, co jest normalną praktyką (według NYT około 70% kobiet przyjmuje nazwisko męża). Mimo to narracja o “wybielaniu tożsamości” jest nadal powielana w mediach społecznościowych i progresywnych mediach, co doskonale ilustruje jak mechanizm dezinformacji działa niezależnie od faktów - liczy się efekt i możliwość wykorzystania go w wojnie narracyjnej.
Przypadek Michelle Malkin - konserwatywnej komentatorki o filipińskim pochodzeniu, której poglądy na temat imigracji są często krytykowane przez media liberalne w sposób, który podkreśla jej pochodzenie etniczne.

Te przypadki pokazują, jak media po obu stronach politycznego spektrum czasami porzucają swoje deklarowane zasady, gdy stają w obliczu osób, które nie pasują do ich narracji o mniejszościach etnicznych czy kobietach w polityce.

Wnioski: Pułapki współczesnych mediów

Przedstawione przeze mnie przykłady od sprawy Ushy Vance, przez kontrowersyjny gest Muska, po historię Nikki Haley - układają się w niepokojący wzorzec. Media, szczególnie te o orientacji progresywnej, często wpadają w pułapkę własnych standardów i wartości. Broniąc określonych zasad, paradoksalnie łamią je, gdy stają w obliczu osób czy zjawisk niepasujących do ich narracji.

Mechanizm jest zawsze podobny:

Pojawia się wydarzenie lub osoba zakłócająca przyjętą narrację
Media reagują w sposób sprzeczny z wartościami, których zwykle bronią
Ta reakcja zostaje wykorzystana do podważenia ich wiarygodności
Powstaje spirala wzajemnych oskarżeń i dezinformacji

Wydaje się jasne, że w rezultacie wszyscy przegrywają od zwolenników praw podstawowych, dostępu do informacji czy factcheckingu - dziennikarze tracą wiarygodność, odbiorcy dostęp do rzetelnej informacji, a debata publiczna stacza się w otchłań wzajemnych oskarżeń i teorii spiskowych. Paliwo radykalizmów i deprecjonowania autorytetów. Jedynym rozwiązaniem wydaje się większa samoświadomość mediów i konsekwentne trzymanie się deklarowanych wartości - niezależnie od tego, czy służą one naszej bieżącej narracji, czy nie. Czy to realne w dobie władzy cyber panów pozostawiam bez odpowiedzi…