Teoria spiskowa Elona Muska o planie demograficznym Demokratów: analiza mechanizmów dezinformacji

29 marca, 2025 - Autor: Maciej Lesiak - 8 minut czytania - 1640 słów

Spis treści

W niedawnym odcinku podcastu Joe Rogan Experience #2281 - Elon Musk, Elon Musk przedstawił szereg kontrowersyjnych tez dotyczących rzekomego planu Partii Demokratycznej, mającego na celu zmianę demografii wyborczej Stanów Zjednoczonych poprzez wspieranie nielegalnej imigracji. Według Muska, celem tego planu jest zapewnienie Demokratom stałej większości wyborczej i ustanowienie, jak to określił, permanentnego jednopartyjnego socjalistycznego państwa.

Poniższa analiza wypowiedzi Muska ujawnia zarówno elementy oparte na faktach, jak i twierdzenia, które są nieprecyzyjne, wyolbrzymione lub zawierają cechy charakterystyczne dla teorii spiskowych. Z przyjemnością przeanalizuję te wypowiedzi oddzielając fakty od spekulacji.

Analiza faktów i nieścisłości w wypowiedziach Muska

1. Fałszywe twierdzenia o prawach wyborczych nielegalnych imigrantów

U Rogana Musk stwierdza:

“W Nowym Jorku nielegalni imigranci już mogą głosować w wyborach stanowych i miejskich (…) Obecnie jest zarejestrowanych około 600 000 nielegalnych imigrantów do głosowania w Nowym Jorku.”

Fakty: Można to bardzo szybko sprawdzić, iż twierdzenie to jest nieprawdziwe. Nielegalni imigranci nie mogą głosować w wyborach stanowych w Nowym Jorku ani w żadnym innym stanie USA. Rada Miasta Nowy Jork próbowała wprowadzić prawo umożliwiające osobom nieposiadającym obywatelstwa, ale legalnie przebywającym w USA (nie nielegalnym imigrantom), głosowanie w wyborach lokalnych, jednak zostało ono zakwestionowane i uchylone przez sąd stanowy w 2022 roku. Nielegalni imigranci nie mogą głosować w żadnych wyborach federalnych ani stanowych w USA, a podawana liczba 600 000 zarejestrowanych nielegalnych imigrantów nie znajduje potwierdzenia w oficjalnych danych.

2. Finansowanie zakwaterowania dla migrantów – fakty i przesada

Musk twierdzi:

“FEMA, agencja, która ma wspierać Amerykanów w sytuacjach klęsk żywiołowych, płaciła za luksusowe hotele dla nielegalnych imigrantów w Nowym Jorku.”

Fakty: Musk ma częściowo rację, że fundusze federalne, w tym z FEMA, były przeznaczane na zakwaterowanie migrantów. W 2023 roku Nowy Jork otrzymał około 150 milionów dolarów od FEMA na zarządzanie napływem migrantów. Część hotelów, jak Roosevelt Hotel na Manhattanie, została przekształcona w tymczasowe schroniska.

Jednak określenie tych miejsc jako “luksusowych hoteli” jest przesadą służącą wywołaniu emocjonalnej reakcji. W rzeczywistości pieniądze były przeznaczane na podstawowe potrzeby, takie jak tymczasowe schronienie, wyżywienie i usługi pomocy kryzysowej. Wiele z tych hoteli było obiektami średniej klasy, wykorzystywanymi ze względu na brak wystarczającej infrastruktury schronisk w obliczu nagłego napływu migrantów. To stara metodoa goebelsowskiej propagandy 40/60, czyli 40% prawdy 60% manipulacji. Tutaj prawdziwy element uwiarygadnia całą wypowiedź, a emocjonalnie nacechowane określenia kierują interpretacją odbiorcy w zamierzonym kierunku.

Kontrowersje faktycznie budziło wykorzystanie funduszy FEMA w kontekście równoczesnych potrzeb ofiar klęsk żywiołowych, np. w Karolinie Północnej czy na Maui, co Musk również podkreśla w swojej wypowiedzi.

Elementy faktyczne w wypowiedziach Muska

Narracja Muska zawiera liczne nieścisłości i elementy charakterystyczne dla teorii spiskowych, niektóre poruszane przez niego kwestie mają oparcie w faktach. To bardzo ważne, abyście zobaczyli na czym polega ta technika erystyczna.

1. Zmiany demograficzne i ich wpływ na politykę

Musk zauważa, że swing states często są rozstrzygane niewielką liczbą głosów:

“W siedmiu swing states często różnica zwycięstwa to może 20 000 głosów.”

Jest to obserwacja zgodna z rzeczywistością. W wyborach z 2020 roku w kilku kluczowych stanach różnice między kandydatami wynosiły kilkadziesiąt tysięcy głosów. Teoretycznie, znaczące zmiany demograficzne mogłyby wpłynąć na wyniki wyborów w tych stanach.

Historia polityczna Kalifornii, którą Musk wspomina, również pokazuje, jak zmiany demograficzne w ciągu dekad mogły przyczynić się do zmiany równowagi politycznej w tym stanie. Warto przypomnieć, że Musk sam jest imigrantem.

2. Różnice w polityce imigracyjnej między partiami

Demokraci historycznie rzeczywiście popierają bardziej liberalną politykę imigracyjną niż Republikanie, co jest faktem, który Musk wykorzystuje jako podstawę swojej narracji.

3. Zróżnicowane preferencje polityczne imigrantów

Badania demograficzne pokazują jednak, że imigranci nie stanowią jednolitej grupy wyborczej, co podważa tezę Muska o “kupowaniu wyborców”. Według danych Pew Research Center z 2020 roku, około 61% naturalizowanych Latynosów głosowało na Joe Bidena, podczas gdy Donald Trump otrzymał 36% głosów. Jednak wśród Kubańczyków na Florydzie sytuacja była odwrotna - Trump zdobył 56% głosów tej grupy, a Biden 44%. To zróżnicowanie podważa narrację o istnieniu homogenicznego bloku wyborczego imigrantów.

4. Złożoność procesu legalizacji i naturalizacji

Musk sugeruje, że Demokraci mogliby szybko “zalegalizować” nielegalnych imigrantów, aby ci stali się wyborcami. W rzeczywistości proces ten jest długotrwały i złożony. Nielegalni imigranci nie mogą głosować w wyborach federalnych, stanowych ani lokalnych. Aby uzyskać prawo głosu, musieliby najpierw otrzymać status rezydenta stałego (zieloną kartę), a następnie przejść przez proces naturalizacji, co łącznie zajmuje średnio 18-24 miesiące, nie licząc czasu potrzebnego na spełnienie podstawowych warunków (np. 5 lat pobytu jako rezydent stały).

5. Historyczne precedensy nie potwierdzają teorii spisku

Immigration Reform and Control Act (IRCA) z 1986 roku, podpisana przez prezydenta Reagana, zalegalizowała około 2,7 miliona imigrantów, głównie z Ameryki Łacińskiej. Jednak ta amnestia nie doprowadziła do trwałej dominacji Demokratów, jak sugerowałaby teoria Muska. Amnestowani imigranci musieli przejść przez proces naturalizacji, aby stać się wyborcami, co zajęło lata, a ich preferencje polityczne były zróżnicowane i niekoniecznie jednolite.

Elementy manipulacji i budowa teorii spiskowej

Wypowiedzi Muska zawierają liczne elementy charakterystyczne dla manipulacji i teorii spiskowych oraz propagandy:

1. Język emocjonalny i polaryzujący

Musk używa określeń takich jak “machina propagandowa Demokratów”, “gigantyczna siła magnetyczna”, “niszczenie demokracji w Ameryce” – wszystkie te sformułowania mają na celu wywołanie silnej reakcji emocjonalnej, a nie merytoryczną dyskusję.

“To był plan. To nadal jest plan. (…) To by był koniec. Dlatego tak hardcore’owo wspierałem Trumpa. W przeciwnym razie byłby to koniec.”

Tego typu apokaliptyczna retoryka jest typowa dla teorii spiskowych, prezentujących świat w kategoriach egzystencjalnego zagrożenia, przed którym może uchronić tylko radykalne działanie.

2. Przypisywanie ukrytych, złowrogich motywów

Teoria przedstawiona przez Muska przypisuje Demokratom ukryty plan, którego celem jest nie realizacja określonej polityki imigracyjnej, ale dążenie do permanentnej władzy:

“Co naprawdę się dzieje, to kupowanie wyborców. (…) To próba zniszczenia demokracji w Ameryce.”

Przypisywanie złowrogich, ukrytych intencji całej grupie politycznej bez konkretnych dowodów jest charakterystycznym elementem teorii spiskowych.

3. Uproszczenia złożonych zagadnień

Musk przedstawia złożone zagadnienia imigracji, polityki społecznej i demografii jako prosty, dwubiegunowy scenariusz:

“Jeśli mieliby kolejne cztery lata, zalegalizowaliby wystarczającą liczbę nielegalnych imigrantów w swing states, by te stany przestały być swing states. (…) Potem zrobiliby z DC stan, może Puerto Rico, zdobyliby czterech dodatkowych senatorów, upakowaliby Sąd Najwyższy.”

Takie przedstawienie wielowymiarowych procesów politycznych jako prostego, z góry ustalonego planu pomija złożoność amerykańskiego systemu politycznego, w tym zmienność preferencji wyborczych, opór legislacyjny i niezależność sądów.

4. Technika “zrób własne badania” i wejdź do króliczej nory

Musk kończy swoje wywody zachętą:

“Zachęcam ludzi do przeprowadzenia własnych badań. Im więcej badań przeprowadzą, tym bardziej zobaczą, że to, co mówię, jest absolutną prawdą.”

Ta taktyka przeprowadzenia własnych badań jest powszechnie stosowana przy propagowaniu teorii spiskowych. To stopniowe wchodzenie do króliczej nory podbijane przez algorytmy. Elon Musk zamiast przedstawiać konkretne, weryfikowalne dowody, zachęca do niesprecyzowanych “badań”, sugerując, że prawda jest ukryta i można ją odkryć tylko poprzez samodzielne poszukiwania, często w alternatywnych źródłach informacji. Jest to oczywiście również strategia stałego podważania autorytetów oraz deprecjonowania main streamu w celu ściągnięcia odbiorcy modelowego do króliczej nory. (patrz źródła i doskonałe analizy radykalizacji szczególnie The Global Network on Extremism and Technology GNET)

Podcasty jako medium rozprzestrzeniania teorii spiskowych

Nie jest to nic odkrywczego, bo już od jakiegoś czasu badacze dezinformacji i medioznawcy wskazują, że podcasty stały się jednym z kluczowych mediów do rozprzestrzeniania teorii spiskowych. Zwracał na to wielokrotnie uwagę dr Stawiszyński w swoich podcastach Godzina Filozofa na TOKFM mówiąc o króliczej norze zdrowego rozsądku, który jest paliwem teorii spiskowych.

Podcast i format audio, przypominający zwyczajną rozmowę, stwarza pozory autentyczności, które zwiększają wiarygodność prezentowanych treści. Medium to oferuje intymność głosu (iluż z nas zasypia słuchając hipnotycznych podcastów?) i konwersacyjny format, który buduje silniejszą więź z odbiorcą niż tekst pisany. Gdy słuchacz regularnie obcuje z tymi samymi głosami, wytwarza się poczucie zaufania wzmacniane przez efekt potwierdzenia, co może prowadzić do mniej krytycznego odbioru treści.

Format długich, swobodnych rozmów, charakterystyczny dla podcastu Joe Rogana, stwarza idealne warunki do przedstawiania nieprawdziwych informacji w sposób przekonujący. Brak natychmiastowej weryfikacji faktów, w połączeniu z przyjemną atmosferą i pozornie głęboką analizą, prowadzi do przyjmowania przedstawionych teorii bez odpowiedniego sceptycyzmu.

Szczególnie problematyczny w przypadku rozmowy Muska z Roganem jest brak kontrargumentów. Rogan nie kwestionuje twierdzeń Muska, a wręcz wydaje się je potwierdzać krótkimi uwagami jak “To prawda” czy “I taki był plan”. Ten mechanizm sprawia, że dla słuchacza wszystkie twierdzenia mogą wydawać się równie wiarygodne.

Według badaczy, taka formuła rozmowy sprzyja normalizacji skrajnych poglądów i radykalizacji. Gdy kontrowersyjne teorie są przedstawiane między żartami i anegdotami, a prowadzący ich nie kwestionuje, ich radykalny charakter zostaje zamaskowany, a odbiorca otrzymuje sygnał, że prezentowane treści są akceptowalne i zgodne z faktami. Może dlatego radykałowie unikają rozmów sprowaddzając wszystko do absurdu i czarno białych wyborów, gdzie nie ma odcieni szarości, a bycie poza mainstreamem staje się atrakcyjne przemycając i sącząc radykalne treści.