S#2446 Czy Donald Tusk rozsiewa pogłoski spiskowe o rzekomych powiązaniach Trumpa z Rosją?

Kontekst wypowiedzi Tuska

Demagog sprawdził wypowiedzi Donalda Tuska, w których sugerował on powiązania Donalda Trumpa z Rosją i określał go jako “polityka zależnego od Moskwy”, a nawet rzekomo służby USA potwierdziły, że może być szantażowany albo być agentem.

W skrócie wygląda to tak:

• W 2023 roku Donald Tusk opublikował na Instagramie wpis, w którym skrytykował perspektywę powrotu Donalda Trumpa na stanowisko prezydenta USA. Tusk napisał, że Trump jest “politykiem zależnym od Moskwy” i wręcz sugerował, że mógł być zwerbowany przez rosyjskie służby.
• Podczas spotkania w Bytomiu w 2024 roku Tusk potwierdził te słowa, stwierdzając, że “zależność Trumpa od rosyjskich służb dzisiaj już nie podlega dyskusji” i powołując się na dochodzenia amerykańskich służb. Jako dowody wskazał m.in. pobyty Trumpa w Moskwie i “dziwne interesy”.
• Jednak wbrew tym wypowiedziom Tuska, na konferencji prasowej z 2024 roku polityk zaprzeczył, aby kiedykolwiek wysuwał takie sugestie o powiązaniach Trumpa z Rosją.
• W śledztwie prowadzonym w latach 2017-2019 przez Roberta Muellera nie znaleziono dowodów na współpracę Trumpa i jego sztabu z Rosją. Nie potwierdzono też teorii o tym, że Trump miał zostać zwerbowany przez rosyjskie służby 30 lat temu.

Fakty vs teorie spiskowe

Takie są fakty. Dementując Donald Tusk pokazał jak ważne są wartości factcheckingu w dzisiejszych czasach oraz przykład, jak pogłoski spiskowe mogą być używane w polityce i polaryzować debatę publiczną! To jest istotny factchecking, bo pokazuje mechanizm i sposób w jaki budowane są pogłoski spiskowe na podstawie których powstają teorie spiskowe. Dodam jeszcze: twierdzenie, że Donald Trump został zwerbowany albo, że jest instrumentem w rękach Rosji jest teorią spiskową tak samo, jak dokładnie takie samo stwierdzenie o partii PiS, albo alternatywnie mówienie, iż Donald Tusk jest agentem Niemieckim, a rząd KO realizuje jako agenci agendę niemiecką.

Oczywiście wielu powie, że teoria spiskowa może zostać sfalsyfikowana, czyli można potwierdzić fakt takich powiązań i wtedy przestanie to być spekulacją, a stanie się powszechnie akceptowanym faktem, a nie hipotezą i teorią spiskową. Należy jednak zrobić takie postępowanie dowodowe, a obecnie takie tezy sugerujące powiązania mogą opierać się na manipulacji faktami, wykorzystywać generalizację oraz zasadzę 40/60 czyli częściowej prawdy wymieszanej z fałszywymi wypowiedziami. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich teorii spiskowych, czy jak by zapewne chciał polityk (tutaj konkretnie premier Tusk): hipotez bez odpowiednich dowodów.

Zachęta do krytycznego myślenia

Chciałbym dzisiejszym krótkim szortem zachęcić czytelników do krytycznego weryfikowania poglądów i stwierdzeń, które przyjmujemy bezkrytycznie jako prawdziwe. Taką krytyczną analizę wypowiedzi polityków może ułatwić śledzenie serwisów factcheckingowych np. Demagog, który weryfikuje wypowiedzi osób z różnych opcji politycznych.

Wykształcenie kompetencji krytycznego myślenia oraz konfrontowanie z przeciwnikami o innych poglądach mogą wam ułatwić poniższe pytania krytyczne:

• Kto jest autorem informacji i jakie ma motywacje?
• Czy informacje są poparte dowodami, czy jedynie opiniami?
• Czy istnieją inne źródła, które potwierdzają tę samą treść?
• Czy dane twierdzenie jest zgodne z ogólnie znanymi faktami?
• Jakie źródła są cytowane i czy są one renomowane?
• Czy sposób przedstawienia informacji budzi emocje, czy raczej stawia na rzeczową argumentację?

To jest zaledwie kilka z wybranego katalogu, ale dobry pakiet startowy do krytycznego myślenia. Budowanie emocjonalnych przekazów ma wpłynąć na odbiorcę. Ciężko jest czasami na chłodno stosować zalecane podejście, dystans do informacji. Jednak to konfrontacja z alternatywnymi perspektywami i innymi sposobami patrzenia może otworzyć oczy na argumenty poparte faktami albo zmienić nasz pogląd na wypowiedź polityka.

Sceptycyzm jest dobry

Bardzo dobry factchecking ze strony Demagoga Tusk nie mówił o powiązaniach Trumpa z Rosją? Mamy nagranie z 2023 polecam przeczytać w całości. Demagog od dawna stanowi dla mnie cenne źródło informacji. Szczególnie gdy mam kontrowersyjne lub potencjalnie wprowadzające w błąd wypowiedzi. Współczesna przestrzeń informacyjna pełna jest sprzecznych narracji, teorii spiskowych i spekulacji. Utrzymywanie zdolności do analizy faktów i odróżniania ich od opinii czy manipulacji jest dziś kluczowe dla świadomego uczestnictwa w społeczeństwie obywatelskim. Fact-checking i krytyczne myślenie to narzędzia, które mogą chronić ciebie i mnie przed dezinformacją. Zachęcam do odrobiny sceptycyzmu – to dobry punkt wyjścia do krytycznej analizy treści.